
Eίναι κερδοφόρες ή ζημιογόνες οι ελληνικές ΠΑΕ;
Ειδική οικονομική ανάλυση για τα οικονομικά των Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρών δημοσίευσΕ πρόσφατα το ΚΕΠΕ.
Η έρευνα αναδεικνύει τις οικονομικές επιδόσεις των ελληνικών ΠΑΕ στην 1η εθνική κατηγορία, καθώς και τους εταιρικούς φόρους και τις οφειλές των ομάδων προς το Ελληνικό Δημόσιο. Επιπλέον, προβάλλει δείκτες συγκέντρωσης της 1ης εθνικής κατηγορίας και έναν δείκτη αποτελεσματικότητας της διαχείρισης των συνολικών εσόδων των ΠΑΕ.
Η υπό εξέταση περίοδος αφορά τις αγωνιστικές περιόδους 2015/16 έως και 2021/22, και συνάγονται οι παρακάτω διαπιστώσεις:
• Πρώτον, διαπιστώνεται πως οι περισσότερες ΠΑΕ (77,2%) είναι ζημιογόνες διαχρονικά, καθώς καταγράφουν ζημίες στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις τους. Οι συγκεντρωτικές ζημίες (€296,33 εκατ.) σε επίπεδο 1ης εθνικής κατηγορίας ξεπερνούν κατά πολύ τα αθροιστικά κέρδη (€28,67 εκατ.). Το προκύπτον έλλειμμα εσόδων (€267,66 εκατ.), σε σχέση με τα έξοδα, των ΠΑΕ αναπληρώνεται σε μεγάλο βαθμό από τους (μεγαλο)μετόχους τους, οι οποίοι δεν απολαμβάνουν μερισματική πολιτική εν αντιθέσει με την πλειονότητα των χρηματοοικονομικών (και μη χρηματοοικονομικών) επιχειρήσεων.9
• Δεύτερον, καταγράφονται 14 ΠΑΕ, οι οποίες έχουν υποστεί αρνητικά ίδια κεφάλαια έστω για μία φορά, όπως και αρκετές ΠΑΕ με συνεχείς αρνητικές τιμές στην καθαρή θέση τους.
• Τρίτον, το Ελληνικό Δημόσιο συγκεντρωτικά έχει λάβει καθαρούς εταιρικούς φόρους €14,34 εκατ. για τέσσερις χρήσεις και έχει προβεί σε καθαρή επιστροφή φόρων €6,84 εκατ. σε τρεις χρήσεις. Συγκεντρωτικά, η καθαρή είσπραξη του Δημοσίου είναι €7,50 εκατ. από 9 ΠΑΕ.
• Τέταρτον, οι οφειλές προς το Δημόσιο και τον ΕΦΚΑ ανέρχονται σε πάνω από €1,14 δισεκ. (επικαιροποίηση: 04/09/2023), με μόλις 9 από τις 24 ομάδες που έχουν συμμετάσχει στην 1η εθνική κατηγορία να διατηρούν καθαρό μητρώο στη λίστα οφειλετών της ΑΑΔΕ, όπου συνολικά υπάρχουν καταγεγραμμένα 21 διαφορετικά ΑΦΜ για τις εναπομείνασες 15 ομάδες.
• Πέμπτον, με βάση τους δείκτες συγκέντρωσης και ανταγωνισμού, διαφαίνεται πως υπάρχει χαμηλός ανταγωνισμός και υψηλή συγκέντρωση στην 1η εθνική κατηγορία ποδοσφαίρου. Αυτό επιβεβαιώνεται άλλωστε από τους εγχώριους τίτλους οι οποίοι κατακτούνται αδιαλείπτως από το γκρουπ των «τεσσάρων μεγάλων» (επονομαζόμενων και ως «big 4»), ιδίως από τον ΟΣΦΠ τα πρωταθλήματα και από τον ΠΑΟΚ τα κύπελλα.
Όπως σημειώνεται στην ανάλυση του ΚΕΠΕ, καθίσταται σαφές πως, σε συγκεντρωτικό επίπεδο, η 1η εθνική κατηγορία ελληνικού ποδοσφαίρου παραμένει βιώσιμη χάριν στις οικονομικές ενισχύσεις των (μεγαλο)μετόχων.
Χωρίς αυτές, θα έπρεπε να αυξηθούν ισοπόσως οι ροές εσόδων (π.χ. εισιτηρίων, διαφημίσεων και χορηγιών, τηλεοπτικών, εμπορικών) των συλλόγων, ούτως ώστε να αποφευχθεί η συρρίκνωση των εξόδων για μεταγραφές και πληρωμή (παχυλών σε ουκ ολίγες περιπτώσεις) συμβολαίων των ποδοσφαιριστών.
Συνεπώς, η εύρεση τρόπων και μεθοδεύσεων, έτσι ώστε να γίνει πιο ελκυστικό το ελληνικό ποδόσφαιρο, να προωθηθούν Έλληνες παίκτες από τις ακαδημίες στις πρώτες ομάδες, να αυξηθεί η προσέλευση του κόσμου στα γήπεδα, και να αυξηθούν οι οργανικές πηγές εσόδων των ομάδων (ιδανικά, με «φιλικές» τιμολογιακές πολιτικές εισιτηρίων που να είναι προσιτές προς όλα τα κοινωνικά στρώματα) είναι κάτι που θα πρέπει να απασχολεί τους αρμοδίους.
Ειδική αναφορά kάνει η μελέτη και για την περίοδο 2023-2024 επισημαίνοντας ότι:
Η αγωνιστική περίοδος 2023/24 ήταν εξαιρετική για την Ελλάδα, καθώς οι αθλητικές ομάδες της χώρας διακρίθηκαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Καταρχάς, παρουσιάζοντας χρονικά τα γεγονότα, η ομάδα καλαθοσφαίρισης του Παναθηναϊκού «σήκωσε» – στο φετινό Final 4 της Euroleague που διεξήχθη στο Βερολίνο – το έβδομο ευρωπαϊκό τρόπαιο, ύστερα από απουσία έντεκα χρόνων σε Final 4 και δεκατρία χρόνια μετά την τελευταία ευρωπαϊκή κατάκτηση, νικώντας τη Ρεάλ Μαδρίτης.
Επίσης, το τμήμα μπάσκετ του Ολυμπιακού κατέγραψε στην Euroleague μία ακόμη καλή χρονιά, η οποία ολοκληρώθηκε με την τρίτη θέση στο φετινό Final 4.
Όσον αφορά το ποδόσφαιρο εφέτος, τόσο ο Ολυμπιακός όσο και ο ΠΑΟΚ πέτυχαν την καλύτερη τους ευρωπαϊκή χρονιά.
Πιο συγκεκριμένα, ο Ολυμπιακός κατέκτησε το πρώτο ευρωπαϊκό κύπελλο στην ιστορία του, πρώτο για την Ελλάδα γενικότερα, καθώς νίκησε τη Φιορεντίνα στον τελικό της (τρίχρονης) νεοσύστατης διοργάνωσης «UEFA Europa Conference League», ο οποίος διεξήχθη στο (δύο ετών) νεόκτιστο γήπεδο της ΑΕΚ στον Δήμο Ν. Φιλαδελφείας – Ν. Χαλκηδόνας.
Τέλος, ο ΠΑΟΚ σημείωσε μια πολύ καλή χρονιά, καθώς έφθασε μέχρι τους ημιτελικούς της εν λόγω ευρωπαϊκής διοργάνωσης